آیا می دانید با چه ترتیبی از مسمومیت با مواد شیمیایی و شوینده های خانگی می توان جلوگیری کرد؟
1.در هنگام مصرف دارو و یا استفاده از فرآورده های شیمیایی حتماً در نور کافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمائید.استفاده از داروها و مواد شیمیایی د رتاریکی می توانند خطرناک باشد.
2.در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاک کننده پنجره ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
3. از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک با فرآورده های سفید کننده جداً خودداری کنید.بخارات و گازهای ناشی از این اختلال بسیار سمی و خفه کننده می باشد.
4.پس از مصرف مواد شوینده،سفید کننده،جرم بر و لوله بازکن در محیط های دربسته و کوچک مانند دستشویی و حمام به هیچ عنوان در یک مکانها توقف نکنید چرا که گازهای تولید شده در این محیط بدون تهویه مناسب حفظ کننده و سمی می باشد.
5.ضمن استفاده از مواد شیمیایی حتماً از وسایل محافظت کننده مانند دستکش بلند،کفش نفوذ ناپذیر- لباس آستین بلند- شلوار بلند و جوراب استفاده نمائید.
6. علایم تماس طولانی با منوکسید کربن،سردرد،گیجی و خواب آلودگی می باشد.در ادامه تماس،فرد مسموم دچار تهوع،استفراغ و تپش قلب می شود.تماس با مقادیر بالای CO می تواند سبب کاهش هوشیاری و مرگ شود.
7. در هنگام استفاده از بخاری های نفتی و گازی، جهت پیشگیری از مسمومیت با گاز منوکسید کربن ،اطمینان از نصب صحیح و کارکرد مناسب دودکش ها الزامی است.
8. منوکسید کربن گازی بی رنگ،بی بو،بی مزه و غیر محرک است که در اثر سوختن ناقص سوخت های قسیلی مانند نفت،گاز،بنزین،گازوئیل و ذغال چوب حاصل می شود.
9. مسمومیت با منوکسید کربن یکی از مرگبارترین انواع مسمومیت ها می باشد.برای پیشگیری از بروز آن توصیه های ایمنی در مورد استفاده از وسایل حرارتی را رعایت نمایید.
10. آیا می دانید علایم و نشانه های مسمومیت با گاز منوکسید کربن می تواند به صورت بسیار متفاوت در افراد ظاهر شود؟
11. آیا می دانید در برخی موارد علایم و نشانه های مسمومیت با گاز منوکسید کربن به صورت اختلالات گوارشی مانند تهوع و استفراغ در فرد ظاهر می شوند؟
12.آیا می دانید تماس طولانی مدت با مقادیر کم گاز منوکسید کربن می تواند فرد را به بیماری های قلبی- عروقی مبتلا سازد؟
13.تماس طولانی مدت با گاز منوکسید کربن بویژه در کودکان،می تواند با بروز اختلالات رفتاری و کاهش حافظه و ضریب هوشی همراه باشد.
14.آیا می دانید در دود سیگار مقادیری از گاز منوکسید کربن موجود است و این گاز می تواند در اثر مصرف طولانی مدت سیگار سبب بروز مسمومیت مزمن در افراد سیگاری گردد؟
15.آیا می دانید مواردی از مسمومیت های کشنده با منوکسید کربن در رانندگانی گزارش شده است که برای گرم کردن خودروی خود در فصول سرد سال از گاز پیک نیکی استفاده نموده اند.16.استفاده از بخاری های بدون دودکش تنها در محیط هایی که دارای تهویه و جریان مناسب هوا می باشند مجاز است.از بکار بردن این وسایل در محیط های بسته و فاقد جریان هوا خودداری نمایید.
17. آیا می دانید حضور در گاراژ های در بسته که در آن اتومبیل با موتور روشن وجود دارد خطر بروز مسمومیت با منوکسید کربن را به همراه دارد؟

پرمنگنات پتاسیم چیست ؟ پرمنگنات پتاسیم (KMNO4 ) یک عامل اکسیداسیون است که مدت طولانی است در آبزی پروری استفاده می شود . در آبهای سیستم های بیمار و بخصوص لوله کشی شده استفاده می شود . یک اکسید کننده قوی قادر است ( از نظر شیمیایی ) ارگانیسم های آلی آب را از بین ببرد .
این مواد شامل ارگانیسم های غیر مطلوب مانند باکتریها ، انگل ها و قارچها و ارگانیسم های مطلوب مانند جلبکها و لیز آب ها است . به دلیل اینکه مواد شیمیایی نمی توانند ارگانیسم های مطلوب و غیر مطلوب را از هم تشخیص دهند پس روشن است که به روشی استفاده شوند که بیشترین سود و کمترین خسارت را به دنبال داشته باشد.
تغییر رنگ بوجود آمده در اثر استفاده از پرمنگنات پتاسیم زمانیکه پرمنگنات پتاسیم فعال می شود آب درون ظرف محتوی پرمنگنات پتاسیم به رنگ صورتی ارغوانی تغییر رنگ می دهد . در صورتیکه غیر فعال شده باشد ( بوسیله مواد آلی اکسیدیزینگ ) رنگ آب به رنگ زرد یا قهوه ای کدر تغیر می کند . این تغیر رنگ ابزار مهمی در بررسی عملکرد مواد شیمیایی است ( در ادامه درباره آن بحث شده است ) .
به هر حال این موضوع ممکن است پرمنگنات پتاسیم را برای ما برای استفاده در تانکهای زینتی یا تانکهایی که محتوای داخل آنها در معرض نمایش است غیر مطلوب باشند . چنانچه پرمنگنات پتاسیم همراه با بسیاری مواد شیمیایی دیگر در آب استفاده شود می تواند برای بی مهرگان و گیاهان آبی بسیار مضر باشد .
استفاده از پرمنگنات پتاسیم در مورد بیشتر ماهیان می توان از حمام طولانی مدت ( حداقل 4 ساعت ) در پرمنگنات پتاسیم با غلظت 2 میلی گرم در لیتر استفاده کرد ( در مورد سیستم های آب شیرین یا آب شور ) . پرمنگنات پتاسیم برای استفاده در سیستم های گردشی کاملا بی خطر بوده و زمانیکه با غلظت 2 میلی گرم در لیتر استفاده شود حداقل تاثیر را بر بیوفیلترها دارد . رنگ ارغوانی آب باید برای حداقل 4 ساعت باقی بماند .
اطلاعات بسیاری در زمینه استفاده از پرمنگنات پتاسیم در سیستم های آب شیرین وجود دارد اما کمبودهایی در زمینه اثر این ماده بر سیستم های دریایی شناخته شده است . پرورش دهندگان میتوانند مقاومت ماهیان شان را با مشاهده رفتار آنها در طی دوره درمان ارزیابی کنند.
این مطلب بخصوص زمانیکه درمان یک گونه برای بار اول در حال انجام باشد مهم می باشد . اگر ماهیان واکنش نشان دهند باید فورا مواد حذف شوند ( برای مثال باید مواد شیمیایی با آب شیرین رقیق شوند ) . بدلیل اینکه پرمنگنات پتاسیم بوسیله مواد آلی بی اثر می شود لذا در استخرها یا سایر سیستم هایی که تجمع این مواد زیاد است باید مقدار پرمنگنات اضافه شده را افزایش داد . راه بی خطر آن است که مقدار پرمنگنات پتاسیم تا 2 میلی گرم در لیتر افزایش یابد.
چنانچه رنگ آب در آغازاولین اقدام درمان در کمتر آز 4 ساعت از ارغوانی به قهوه ای تغیر رنگ دهد 2 میلی گرم در لیتر دیگر نیز باید اضافه شود . چنانچه استفاده از دوز 6 میلی گرم در لیتر هم نتوانست رنگ ارغوانی آب را برای مدت حداقل 4 ساعت حفظ کند ، باید سیستم فورا تمیز شود .
بیشتر ارگانیسم هایی که بوسیله پرمنگنات پتاسیم تحت درمان قرار گرفته اند در یک محیط غنی ارگانیکی شکوفا می شوند بنا برای ن بهبود و رعایت اصول بهداشتی می تواند اثر عجیبی در تاثیر درمان داشته باشد . پتاسیم پرمنگنات می تواند در یک حمام کوتاه مدت 30 دقیقه ای به غلظت 10 میلی گرم در لیتر استفاده شود . در این غلظت باید رفتار ماهیان مرتب و بادقت بررسی شود تا از مرگ و میر جلوگیری گردد.
این درمان مناسبی برای ماهیان ی است که از استخرها خارج و ببعد از ورود به ساختمان و دسته بندی با کشتی جابجا می شوند . بدنبال پتاسیم درمانی استفاده از غلظت کم ( 2-10 PPT) نمک ( کلرید سدیم ) بصورت درمان نیمه دائمی برای چندین روز یا هفته ( بستگی به رفتار گونه ) می تواند سودمند باشد . این ترکیب بخصوص در به حداقل رساندن عفونت کلومناریس بعد از دستکاری ماهیان می تواند موثر باشد . پرمنگنات پتاسیم می تواند به صورت یک ضدعفونی کننده سطحی در غلظت 10 میلی گرم در لیتر ( 30-60 دقیقه زمان تماس ) تا 500 میلی گرم در لیتر (30 ثانیه زمان تماس ) در یک تانک ماهی یا هچری استفاده شود. پتاسیم پرمنگنات باکتریها ، قارچها و بسیاری از عوامل انگلی را خواهد کشت اما ویروس کش نمی باشد .
تکرر درمان با توجه به مطالب بالا پرمنگنات پتاسیم یک اکسید کننده بلا استثناء است و در صورتیکه همراه با مواد شیمیایی زیادی استفاده شود می تواند بافت آبششی و موکوسها را بسوزاند. در شرایطی که به شیمی درمانی نیاز می باشد مانند درمان شیوع بیماری ایکتیوفتریوس ، پرمنگنات پتاسیم انتخاب خوبی نمی باشد . درمان ناموفق معمولا به دلیل یکی از 3 فاکتور زیر به دنبال استفاده از پرمنگنات پتاسیم تاثیر نامرغوبی حاصل می شود .
1- تشخیص نادرست یا ناقص
2- محاسبه و اندازه گیری نادرست در مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز
3- وجود بیش از اندازه مواد آلی در سیستم باعث تخریب سریع مواد شیمیایی می شود .
برای اینکه درمان ناموفق صورت نپذیرد باید ماهیان بیمار برای تشخیص صحیح به آزمایشگاههای تشخیصی فرستاده شوند. حجم آبی که درمان در آن صورت می پذیرد ، دقت محاسبه برای اندازه گیری نسبت درمان ودقت اندازه گیری مواد شیمیایی استفاده شده برای ارائه یک دوز مناسب از ماده شیمیایی ضروری است . با توجه به اشارات بالا مقدار زیاد مواد آلی باعث تخریب سریع پرمنگنات پتاسیم و بنا برای ن ناکافی شدن زمان تماس با مواد شیمیایی می شود.
و این مسئله یکی از اصلی ترین مشکلات استخرهای به شدت ذخیره سازی شده است . اندازه گیری میزان پرمنگنات پتاسیم برای استفاده برای محاسبه مقدار ماده شیمیایی مورد نیاز یک فرمول ساده میتواند استفاده شود : نسبت درمان × ضریب تبدیل × حجم = مقدار ماده شیمیایی حجم استخر یا تانک با واحد گالن اندازه گیری می شود . ضریب تبدیل 0038/0 بوده و مقدار ماده شیمیایی به گرم محاسبه می شود .
چنانچه نسبت درمان 2 میلی گرم در لیتر و حجم 250 گالن باشد : 2 × 0038/0 × 250= مقدار ماده شیمیایی جدول 1 – رایج ترین ضریب تبدیل برای استفاده در اندازه گیری مقدار ماده شیمیایی برای استفاده در واحد حجم آب با غلظت 1ppm)1 میلی گرم در لیتر ) استفاده از نوعی ماده محلول یک روش دیگر برای اندازه گیری مقدار پرمنگنات پتاسیم مصرفی میکس کردن آن با یک ماده محلول است . یک ماده محلول ، محلول غلیظی از ماده شیمیایی است که مقدار کم آن می تواند برای یک استخر تحت درمان کافی باشد و زمانی که تانکهای گوناگون یا درمانهای متفاوتی اعمال می شود استفاده می گردد.
یک روش ساده برای ساخت ماده محلول پرمنگنات پتاسیم ،افزودن 285 گرم از پرمنگنات پتاسیم به یک بطری آب مقطر یک گالونی و میکس کردن کامل آن است . این محلول با غلظت 1mg در lit به نسبت 1 قطره در هر گالن استفاده می شود. بنا برای ن برای دست یافتن به غلظت 2mgدر lit محلول باید به نسبت 2 قطره در هر گالن رهاسازی شود. ماده محلول باید در یک منطقه خنک و تاریک نگهداری شده و به صورت سالیانه جایگزین شود.
در درمان سیستم های بزرگتر باید به خاطر داشت که 20 قطره برای 1 میلی لیتر کافی است یا 1 سانتی متر مکعب چنانچه مایع بوسیله یک سرنگ اندازه گیری شود. بنا برای ن 1 ml از محلول 10 گالن آب را با یک غلظت 2 میلی گرم در لیتر درمان می کند. پیشگیریهای حفاظتی در زمان استعمال پرمنگنات پتاسیم پرمنگنات پتاسیم یک ماده بسیار بی خطر برای استعمال است . اما به هر حال تمام مواد شیمیایی باید با ملاحظات لازم بکار گرفته شوند.
پرمنگنات پتاسیم به راحتی به لباس و دست رنگ پس می دهد. رنگی شدن پوست دردناک نمی باشد اما ممکن است ناخوشایند بوده و ناپدید شدنش تا چند روز بطول بیانجامد . رنگ قهوه ای منتقل شده به لباسها می تواند دائمی و ثابت باشد .هنگام کار با پرمنگنات پتاسیم استفاده از محافظ چشم ، دستکش ولباس کار توصیه می شود. پرورش دهندگان ماهی و آکواریوم داران بعضی اوقات مواد شیمیایی را میکس می کنند . این مطلب که فرمالین و پرمنگنات پتاسیم هرگز میکس نشوند بسیار مهم است زیرا که ترکیب آنها می تواند منفجر شود .
پرمنگنات پتاسیم یک اکسید کننده قوی است که می تواند برای درمان بیماریهای عفونی سطحی ماهیان استفاده شود . تاثیرات این ماده می تواند اغلب انگلهای خارجی مانند قارچها و عوامل باکتریایی را از بین ببرد . اغلب ماهیان می توانند با غوطه ورسازی طولانی مدت در 2 میلی گرم در لیتر محلول پرمنگنات پتاسیم درمان شوند اگرچه بعضی گونه ها می توانند در برابر آن حساس باشند و حمام در 2میلی گرم در لیتر آن را تحمل نمی کنند.

بخاطر این خصوصیت اکسیدکنندگی شدیدش نباید بیش از یک بار در هفته استفاده شود وگرنه ممکن است مرگ و میر اتفاق بیافتد . این ماده برای استفاده در سیستم های دریایی و چرخشی تا غلظت 2 میلی گرم در لیتر بی خطر است . این ماده به پوست و لباس رنگ می دهد بنا برای ن باید احتیاطهای لازم را به کار برد . هرگز نباید پرمنگنات پتاسیم و فرمالین را به طور مستقیم با هم میکس کرد زیرا قابل انفجار و اشتعال می باشد.

ویتامینها چیستند؟
ویتامینها مواد ارگانیکی میباشند که برای زندگی حیاتی
 بوده و باید به مقادیر اندک در رژیم غذایی موجود باشد.
وظایف ویتامینها در بدن انسان:
تـولـیـد انــــرژی - تنظیم واکنشهای شیمیایی بدن - عامل
رشد، ترمیم و حفاظت از سلولها و ارگانهای بدن - شرکت
در بسیاری از پروسه های متابولیکی بدن
ویتامین هـای ضروری بدن 13 عدد میباشند . ویتامینها به دو گـروه مـحـلول در چــربی و مـــحلول در آب طبــقه بندی میگردند:
* ویتامینهای محلول در چربی: شامل ویتامینهای A-D-E-K میباشند. این ویتامینها محلول در چربی بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به چربی نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی میباشند - مصرف بیش از حد آنها خطر بیشتری دارد.
* ویتامینهای محلول درآب: شامل ویتامینهای B(COMPLEX) ،C میباشند. این ویتامینها محلول در آب بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به آب نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی نمیباشند - مصرف بیش از حد آنها معمولا از بدن دفع گشته و زیاد خطر جدی در پی ندارد.
ویتامینهایی که بدلیل در معرض هوا قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل:
A-E-C
ویتامینهایی که بدلیل در معرض نور قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل:
A-E-K-B6-B12-C-FOLIC ACID
ویتامینهایی که بدلیل در معرض حرارت قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل:
C-B1
* مواد معدنی چیستند؟ مواد غیر ارگانیک میباشند که به کمک ویتامینها، آنزیمها و هورمونها عملکرد صحیح بدن را موجب میگردند. مواد معدنی ضروری برای بدن انسان 20 نوع میباشد. مواد معدنی به دو گروه تقسیم میگردند:
* مواد معدنی عمده: شامل کلسیم، کلراید، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و گوگرد .
* مواد معدنی فرعی:شامل آهن، روی، کبالت، مس، فلوراید، ید، منگنز، کرم، نیکل، سلنیوم، سیلیکون، وانادیوم و مولبیدیوم.   
-- برخی مواد معدنی مانند آهن، مس و روی برای جذب شدن با یکدیگر رقابت میکنند بنابراین با مصرف زیاد یکی از آنها کمبود دیگر مواد معدنی را در پی دارد.
مواد معدنی بر حسب سهولت و سرعت جذب و دفع به 3 گروه تقسیم بندی میگردند:
1- مواد معدنی که به سهولت و سریع جذب و دفع میگردند: مانند سذیم و پتاسیم.
2- مواد معدنی که به سختی جذب بدن گشته اما به سهولت دفع میگردند: مانند کلسیم - فسفر - منیزیوم و منگنز.
3- مواد معدنی که به سختی جذب و دفع میگردند: مانند آهن - مس - روی - کبالت.

ویتامینها
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویـتـامین CAROTENE=RETINOL)= A): کاراتـنـوئـیـد پـیــش ماده ویتامین آ میـبـاشـد (CARATENOIDE) که شامل دو ویتامین آ متصل بهم است. این ماده در سبزیجات و میوه های زرد و سبز رنگ وجود دارد(مانند هویج).
وظایف:
1- در تشکیل ماده رنگی سلولهای استوانه ای چشم نقش دارد که وظیفه دید در شب را به عهده دارند.
2- به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند و بدن را در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد حفاظت میکند.
3-کمک به رشد و سلامتی استخوانها،پوست و مو4-تقویت سیستم ایمنی بدن.5-رشد و بهبود تولید مثل.
علایم کمبود آن در بدن: شبکوری - تحلیل رفتن غدد اشک، بزاقی و اشکی - تغییر در بافتهای پوششی - خشکی چشم - افزایش خظر عفونت.
علایم مصرف بیش از اندازه آن: سردرد - خشکی پوست - حالت تهوع - استفراغ -کاهش اشتها - ریزش مو.
میزان مصرف روزانه: 700 میکروگرم برای کودکان- 800 میکروگرم برای بالغین- 1200 میکروگرم برای زنان باردار و شیرده. (برای بدست آوردن میزان بین المللی این ارقام را در عدد 3 ضرب کنید)
منابع: تخم مرغ، سبزیجات زرد و سبز رنگ، میوه جات، جگر سیاه، دل و قلوه.

ویتامینCHOLECALCIFEROL) D): این ماده توسط رژیم غذایی و در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفتن بدن تامین میگردد.
وظایف:
1- رشد و شکل گیری طبیعی استخوانها و دندانها.
2- تنظیم جذب کلسیم و فسفر بدن.
3- تقویت سیستم ایمنی بدن
علایم کمبود آن در بدن: راشیتیسم (بیماری مختص اطفال که در آن استخوانها نرم و کمانی میگردند) - پوکی استخوان - از دست رفتن حس شنوایی - نرمی استخوان.
علایم مصرف بیش از اندازه آن: اسهال - حالت تهوع - آسیب به قلب و کبد - کلسیم مازاد در بافتهای کبد، ریه، کلیه ها و قلب رسوب کرده و ممکن است منجر به مرگ گردد.
میزان مصرف روزانه: 10 میلی گرم برای تمام سنین یا 400 واحد بین المللی.
منابع: قرار گرفتن در نور خورشید به مدت 20 دقیقه. (کلسترول خون توسط آنزیمی در مقابل اشعه خورشید به این ویتامین تبدیل میگردد) - زرده تخم مرغ - ماهی - شیر -پنیر.
ویتامین TOPOPHEROL)E):
وظایف:
1- به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی.
2- کمک به ساخت گلبولهای قرمز خون.
3- رقیق ساختن خون.
4-حفاظت از قلب و پیشگیری از سرطان و آب مروارید.
5- افزایش طول عمر.
علایم کمبود آن در بدن:کم خونی (در اطفال) - آسیب به اعصاب در بزرگسالان.
میزان مصرف روزانه:10 میلی گرم.
منابع:سبزیجات، آجیل، غلات، جوانه گندم، روغن بادام زمینی، کره.

ویتامین MENAQUINONE)K):
وظایف:
1- کمک به لخته شدن خون.
2- حفظ سلامتی استخوانها
علایم کمبود:خونریزی غیر قابل کنترل.
علایم مسمومیت:زردی و کم خونی در اطفال.
میزان مصرف روزانه:80 میکرو گرم.
منابع:گوشت و جگر.

ویتامین ASCORBIC ACID) C):
وظایف:
1- یک آنتی اکسیدان قوی.
2- در تشکیل کلاژن و ماده بین سلولی نقش دارد.
3- کمک به التیام زخمها.
4- ترمیم استخوانها.
5- بهبود جذب آهن.
6- تنظیم انسولین خون.
7- پیشگیری از بیماریها و عفونتها.
8- برای داشتن لثه های سالم ضروری است.
علایم کمبود:اسکوروی (خونریزی از لثه ها و کبود شدن پوست) - اختلالات بافت همبند.
علایم مصرف بیش از حد:حالت تهوع، اسهال و درد شکم.
میزان مصرف روزانه: 60 میلی گرم کافی است. در زنان باردار و شیرده این میزان 2 برابر میگردد.
منابع:آب پرتغال و مرکبات دیگر - گوجه فرنگی - توت فرنگی - سبزیجات.

ویتامین THIAMINE) B1):
وظایف:متابولیسم کربوهیدراتها - افزایش اشتها - رشد عضلات - برای عملکرد صحیح اعصاب ضروری میباشد.
علایم کمبود:کمبود آن بیماری بری بری را سبب میگردد. (در آن عوارض قلبی-عروقی و عصبی ایجاد میگردد.)
میزان مصرف روزانه:2 میلی گرم. (با مصرف کربوهیدراتها، دوران بارداری و شیر دهی و رشد این میزان افزلیش می یابد.)
منابع:جوانه گندم - حبوبات - گوشت - لوبیا - غذاهای دریایی - جگر - مخمر آبجو.

ویتامین RIBOFLAVIN) B2):
وظایف:متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها- شکل گیری غشای مخاطی بدن - تشکیل سلولهای خونی و عصبی - برای عملکرد طبیعی چشم ضروری میباشد.
علایم کمبود:کم اشتهایی - توقف رشد - عوارض پوستی - قرمزی و بزرگی لبها -چشمهای قرمز.
میزان مصرف روزانه:2 میلی گرم. در دوران شیردهی، رشد و بارداری افزایش می یابد.
منابع:شیر - سبزیجات - حبوبات - آرد کامل و گوشت - جوانه ها - شیر.

ویتامین نیاسین NIACIN=NICOTINIC ACID=NIACINAMID)B3):
وظایف:
متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها - تشکیل گلبولهای قرمز - کاهش کلسترول خون - سلامتی دستگاه گوارش - عملکرد طبیعی اعصاب.
علایم کمبود:بیماری پلاگر (التهاب پوستی، اختلالات گوارشی و بی اشتهایی)-اسهال.
علایم مصرف بیش از اندازه:مصرف بیش از 200-100 میلی گرم موجب صدمه به کبد میگردد.
میزان مصرف روزانه:20 میلی گرم. در دوران بارداری، شیردهی، عفونت و استرس افزایش می یابد.
منابع:گوشت - ماهی - مرغ - مخمر آبجو - پنیر - جگر سیاه و شیر.

ویتامین PYRIDOXAL=PYRIDOXAMINE=PYRIDOXINE) B6):
وظایف:سنتز ساختار پروتئینی در هموگلوبینها، گلبولهای قرمز و آنزیمها - متابولیسم کربوهیدراتها و پروتئینها - تشکیل و حفاظت از سیستم عصبی - کاهش دردهای قاعدگی.
علایم کمبود:حالت تهوع - خستگی - افسردگی - افزایش خطر بیماریها و عفونتها -تشنج در اطفال.
علایم مصرف بیش از حد:مصرف بیش از 200 میلی گرم درروز به اعصاب آسیب میرساند - از دست رفتن هماهنگی عضلات.
میزان مصرف روزانه:2  میلی گرم. (افراد سیگاری، الکلی، مصرف زیاد پروتئین، مصرف قرصهای بارداری نیاز بدن به این ویتامین را افزایش میدهد.)
منابع:گوشت - جوانه گندم - ماهی - سویا - لوبیا - اسفناج-موز.

ویتامین بیوتین BIOTIN)B7):
وظایف: متابولیسم - تشکیل اسید های چرب.
میزان مصرف روزانه:30 میکرو گرم.
منابع:تخم مرغ - سبزیجات سبز رنگ - جگر سیاه و پنیر - گندم.

ویتامین COBALAMIN)B12):
وظایف:متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها - تشکیل سلولهای خونی و عصبی - تشکیل گلبولهای قرمز.
علایم کمبود: کم خونی - آسیب به اعصاب - کاهش خاصیت لخته شدن خون - تحلیل رشته های عصبی و حسی و حرکتی - کرختی - سرگیجه و بدخلقی.
میزان مصرف روزانه:6 میکرو گرم. (در مواقع جراحی، دوران بــارداری و شــیر دهی و
نقاهت افزایش می یابد.)
منابع:گوشت - شیر - ماهی - تخم مرغ - جگر. (این ویتامین توسط باکتریها نیز در روده سنتز میگردد.)
ویتامین اسید فولیک (FOLACIN=FOLIC ACID):< BR>
وظایف:رشد و حفظ سلامتی تمام سلولهای بدن - تنظیم تقسیم سلولی - تشکیل گلبولهای قرمز - جلوگیری از نواقص مادر زادی.
علایم کمبود: اسهال - سردرد - استرس - اختلالات رفتاری - سوء تغذیه - کمبود وزن - افسردگی - کم خونی.
میزان مصرف روزانه:400 میکرو گرم - استرس، در دوران بارداری - مصرف قرصهای ضد بارداری و افراد سیگاری نیاز بدن به این ویتامین افزایش می یابد.
منابع:سبزیجات سبز رنگ - آب پرتغال - گل کلم.

=مواد معدنی
ـــــــــــــــــــــــــــ
کلسیم:
وظایف:سلامتی و استحکام استخوانها و دندانها - التیام زخمها - تنظیم فشار خون-لخته شدن خون - عملکرد عضلات.
علایم کمبود:پوکی استخوان - فشار خون بالا - اسپاسم عضلات.
علایم مسمومیت:مصرف بیش از حد کلسیم سبب رسوب کردن آن در بافتهای نرم بدن میگردد.
میزان مصرف روزانه:1200 میلی گرم.
منابع:شیر - پنیر - ماست - گل کلم.

کرم:
وظایف:عملکرد طبیعی انسولین-مصرف کربوهیدراتها.
علایم کمبود:کاهش تحمل به گلوکز-تشدید دیابت.
میزان مصرف روزانه:120 میکرو گرم.
منابع:مخمر آبجو-گوشت-نان-غلات.

 کبالت:
وظایف:خون سازی.و متابولیک.
میزان مصرف روزانه:بسیار جزعی.

 مس:
وظایف:عملکرد طبیعی آنزیمها-تشکیل گلبولهای قرمز-تشکیل استخوانها و بافتهای پیوندی-ساخت رنگدانه های پوست و مو-جذب آهن.
علایم کمبود:کاهش جذب آهن-کم خونی-افزایش آسیب پذیری نسبت به عفونت-کاهش تراکم استخوانها.
علایم مسمومیت:خطر بیماری قلبی. میزان مصرف روزانه: 2 میلی گرم.
منابع:آرد کامل-غلات-ماهی-مرغ-سبزیجات.

 آهن:
وظایف:حمل و نقل اکسیژن در گلبولهای قرمز خون-عملکرد صحیح آنزیمها-تقویت سیستم ایمنی بدن.
علایم کمبود:کم خونی-ضعف-سر درد-کاهش عملکرد ذهنی.
میزان مصرف روزانه:40 میلی گرم.در زنان باردار وشیرده افزایش می یابد. منابع:گوشت-لوبیا-آرد کامل-میوه های خشک شده-اسفناج-عدسی و انجیر.

منیزیوم:
وظایف:متابولیسم کربوهیدراتها،چربیها و پروتئینها-انقباض عضلات-نقل و انتقالات عصبی-تنظیم ضربان قلب-تشکیل استخوان.
علایم کمبود:کاهش اشتها-ضعف عضلانی-افسردگی-عصبی بودن.
میزان مصرف روزانه:400 میلی گرم.
منابع:آجیل-سبزیجات-آرد کامل-غلات.

 سلنیوم:
وظایف:آنتی آکسیدان است-کاهش اثرات آفتاب سوختگی.
علایم کمبود:افزایش خطر ابتلا به سرطان-سیستم ایمنی ضعیف-اختلالات کبدی-نواقص مادرزادی.
علایم مسمومیت:آسیب به کبد-ریزش مو-خستگی-حالت تهوع.
میزان مصرف روزانه:70 میکرو گرم.
منابع:غلات-گندم-برنج-گوشت-ماهی.

 روی:
وظایف:عملکرد آنزیمها-آنتی اکسیدان است-افزایش سیستم ایمنی بدن-افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت-التیام زخمها-عملکرد پروستات-همانند سازی دی ان ای. علایم کمبود:کم خونی-نواقص مادرزادی-ناباروری-اختلالات پوستی-خستگی-اختلالات ذهنی.
میزان مصرف روزانه:150 میلی گرم.
منابع:گوشت-مرغ-ماهی-آرد کامل-غلات.

 ید:
وظایف:عملکرد طبیعی تیروئید(تنظیم سوخت و ساز بدن)
علایم کمبود:بیماری تیروئید.(گواتر)
میزان مصرف روزانه:30 میکرو گرم.
منابع:غذاهای دریایی-نمک ید دار

 منگنز:
وظایف:رشد استخوانها- نقش در تولید هورمونهای جنسی-عملکرد طبیعی سلولهای بدن-متابولیسم کربوهیدراتها،چربیها و پروتئینها.
میزان مصرف روزانه:5-2 میلی گرم.
منابع:سبزیجات-میوه-غلات-چای.

 فسفر:
وظایف:تشکیل استخوانها-متابولیسم کربوهیدراتها،چربیها و پروتئینها.
میزان مصرف روزانه:700 میلی گرم.
منابع:گوشت-شیر-تخم مرغ-غلات.

 پتاسیم:
وظایف:تعادل مایعات بدن-کنترل فعالیت قلب-عملکرد سیستم عصبی.
میزان مصرف روزانه:2000-1600 میلی گرم.
منابع:سبزیجات-میوه ها-پیر.

 سدیم:
وظایف:تعادل مایعات بدن-حمل مواد مغذی از میان غشاء سلولی-عملکرد سیستم عصبی.
علایم مصرف بیش از حد:فشار خون.
میزان مصرف روزانه:3000-2400 میلی گرم.
منابع:نمک خوراکی-شیر-چیپس.

 فلوراید:
وظایف:سلامتی و استحکام دندانها و استخوانها.
میزان مصرف روزانه:10 میلی گرم.
منابع:سبزیجات-گوشت-خمیر دندان.

کلرید:
وظایف:اسید معده-حمل دی اکسید کربن به ریه ها.
میزان مصرف روزانه:750 میلی گرم.
منابع:نمک خوراکی.

 مولبیدیوم:
وظایف:متابولیسم دی ان ای و آر ان ای.
میزان مصرف روزانه:250-75 میلی گرم.
منابع:نان.

گونه‌های نوشابه:

شـکـلات از درخـت کـاکـائو (CACAO TREE) تـهیه میگیردد.

درخت کاکائو معمولا درنواحی استوایی و بویژه در آمریکای
جنوبی، آفریقا و اندونزی می رویـد. مـیـوه درخـت کاکائو به
بزرگی یــک آنـاناس کوچک است. دانه های این میوه همان
دانـه های کاکائو را تشکیل میدهند(CACAO BEANS). دانه
های کاکائو از لحاظ کیفیت به 3 دسته تقسیم میگردند:

1-CRIOLLO: دانه های کریولو گرانقیمت ترین، کمیابترین
و بهترین نوع از دانه کاکائو میباشد.

2-FORASTERO: دانـه های فـوراسترو سخت تر از کریولو
بوده و %80 کاکائو جهان را به خود اختصاص میدهد.

3- :TRINITRIO دانه های تریـنیتریو نــوع پـیوندی دو دانه
فــــوق میباشد. %15 کل کاکائو جهان را به خود اختصاص
میدهد.

تاریخ مصرف شکلات به 1500 سال پیش بازمیگردد که برای نخستین بار قوم مایا در آمریکای مرکزی و متعاقب آنان آزتک ها در مکزیک کنونی اقدام به تولید شکلات و مصرف آن کردند. اما نحوه تولید شکلات آزتکها و مایاها با شکلات امروزی تفاوت داشت آنان پودر کاکائو را با فلفل (جای شکر) و دیگر ادویه ها ترکیب کرده و مصرف میکردند. آنان  این فراورده را خوکوآت (آب تلخ)=(XOCOATL) مینامیدند.



نحوه تولید شکلات

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- ابتدا دانه های کاکائو را به حال خود رها کرده (معمولا یک هفته) تا تخمیر گردند.

2-سپس دانه  های کاکائو را زیر نور خورشید خشک میکنند.

3- سپس دانه های کاکائو را برشته میکنند. این عمل سبب سست شدن پوسته دانه های کاکائو گردیده و طعم دانه ها را خارج میسازد.

4- سپس دانه های کاکائو را بوجاری میکنند. بدین معنی که مقابل جریان هوا قرار میدهند. این عمل سبب جداسازی مغز دانه کاکائو(NIB)  از پوسته کاکائو میگردد.

5-با آسیاب مغز دانه های کاکائو مایع غلیظ و لزجی حاصل میگردد که عصاره شکلات (CHOCOLATE LIQUOR) نامیده میگردد. عصاره شکلات، شکلات خالص و بسیار تلخ مزه میباشد.

6-در این مرحله شکلات دو مسیر را طی میکند. یا همان عصاره شکلات قالبریزی شده و وارد بازار میگردد و یا وارد مراحل بعدی فراوری میگردد.

7-توسط پرسهای هیدرولیکی عصاره شکلات را تحت فشار قرار داده و چربی آن را جدا میسازند.چربی شکلات  کره کاکائو (COCOA BUTTER) نامیده میگردد.هنگامی که کره کاکائو از عصاره شکلات جدا گشت چیزی که باقی میماند کیک کاکائو خشک میباشد.

8-با آسیاب کیک خشک کاکائو پودر کاکائو(COCOA POWDER)  حاصل میگردد.

9- برای تهیه شکلات عصاره شکلات میباید مراحل تکمیلی خاصی را طی نماید. این مراحل به قرار زیر میباشد:


 1- اضافه کردن مواد افزودنی همچون شکر، وانیل و شیر به عصاره شکلات.

2- در این مرحله شکلات توسط غلطکها و همزنهای صنعتی کاملا بهم زده شده و ورز داده میشود. این مرحله ممکن است 3 روز بطول انجامد. هدف از این مرحله ترکیب یکنواخت مواد افزودنی با عصاره شکلات، کاهش رطوبت و حذف اسیدهای فرار عصاره شکلات، و از آنجایی که عصاره شکلات ظاهر و حالتی شن مانند دارد این مرحله به عصاره شکلات ظاهرو حالت یکدست و همواری میبخشد.

3- در این مرحله طی فرایندی شکلات به آرامی و آهستگی حرارت داده شده و سپس مجددا به آهستگی سرد میگردد. این مرحله سبب میگردد تا مولکولهای کره کاکائو به پایدارترین حالت کریستالی خود در بیایند. در غیر اینصورت کره کاکائو پس از در قالب ریختن شکلات از شکلات جدا میگردد (مانند جدا گشتن خامه از شیر). درخشندگی خاص سطح شکلات نیز به این  مرحله بستگی دارد.