امروزه در ساخت مواد آرایشی و بهداشتی ، گستره وسیعی از مواد شیمیایی به کار میروند که برخی از آنها یا باعث ایجاد اختلالات هورمونی در افراد میشوند و یا اندامهایی از انسان را دچار اختلال میکنند . سرطانزا بودن بسیاری از این مواد نیز به اثبات رسیده است . لذا اکیداً توصیه میشود در میزان استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی ، دقت لازم به خرج داده شود .
در ادامه با 12 ماده شیمیایی سمّی مورد استفاده در لوازم آرایشی و بهداشتی آشنا شوید :
1- مواد ضدباکتری : مثل تریکلوسان . این ماده در بسیاری از محصولات از جمله صابونهای دستشویی ، خوشبوکنندهها ، خمیر دندانها و بدنشویها وجود دارد . این مواد که از طریق پوست هم جذب میشوند ، در شیر مادران نیز یافت شده است .
2- بوتیل استات: این ماده در تقویتکنندههای ناخن مورد استفاده قرار میگیرد . این ماده باعث خشکی و شکنندگی پوست میشود .
3-هیدروکسی تولوئن بوتیله(BHT) : این ماده به عنوان ماده جلوگیریکننده از تغییر رنگ ، به طور گسترده در لوازم آرایشی مورد استفاده قرار میگیرد و باعث سوزش پوست و چشمها میشود .
4- قطران زغالسنگ: این ماده به عنوان نرمکننده پوست ، برای جلوگیری از خارش و پوستهشدن ، و همچنین به عنوان رنگدهنده ، در ساخت مواد آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد . سرطانزا بودن این ماده بسیار محتمل است .
5- دیاتانول آمین(DEA) : این ماده به همراه کوکامید و لورامید ، به عنوان عامل امولسیونگر و کفزا در شامپوها ، خمیرهای اصلاح صورت و مرطوبکنندهها مورد استفاده قرار میگیرد .
6- 1,4- دیوکسان: این ماده ، به همراه سدیم لورت سولفات و PEG ، در شامپوها و بدنشویها مورد استفاده قرار میگیرد . سرطانزا بودن این ماده در حیوانات به اثبات رسیده است و در مورد انسان نیز بسیار محتمل است .
7- فرمالدهید: این ماده به عنوان ضدعفونیکننده و نگهدارنده در بسیاری از مواد مثل جلادهندههای ناخن ، شامپوها ، صابون ، بوبرها ، خمیر اصلاح ، چسب مژه و ... مورد استفاده قرار میگیرد . به علت تاثیرات بسیار مخرب این ماده بر سلامتی انسان ، اتحادیه اروپا استفاده از این ماده را منع کرده است
8- عطرها: بسیاری از عطرها سمّی هستند . نمونهای از عطرها که از خانواده فتالات هستند ، در نقش ژن چاقی عمل میکنند و باعث چاقی میشوند . همچنین با ایجاد اختلال در برخی از غدههای درونریز ، اختلالاتی در رشد و نمو ایجاد میکنند .
9- سرب: سرب معمولاً به شکل سیلیکات آبدار ، در خمیر دندان مورد استفاده قرار میگیرد . همچنین از استات سرب در ساخت رُژ لب و رنگ موی مردان استفاده میشود . این ماده حتی در غلظتهای پایین نیز باعث بروز اختلالاتی در سامانه عصبی و مغز میشود .
10- جیوه: جیوه به صورت تیمروسال ، در مواد آرایشی مخصوص چشم (ریملها) تا غلظت ppm 65 مورد استفاده قرار میگیرد . جیوه نیز همچون سرب جزو فلزات سنگین بوده و اختلالات عصبی عدیدهای ایجاد میکند .
11- تالک: تالک ، پودری است جاذب رطوبت که در سایه چشم ، رُژ گونه ، پودر بچه ، بوبرها و صابون مورد استفاده قرار میگیرد . ارتباط مستقیم این ماده با سرطان تخمدان آشکار شده است .
12- تولوئن: از این ماده به عنوان حلّال در جلادهندههای ناخن و رنگهای مو استفاده میشود . این ماده اثرات نامطلوبی بر کبد و کلیهها دارد .
m