در یک تعریف ساده، ضدآفتاب ها موادی هستند که با مالیدن آنها بر روی پوست، از تاثیر منفی اشعه های مضر نور خورشید بر پوست کاسته می شود.
اما در ورای این تعریف بدیهی، انتخاب یک ضدآفتاب خوب کار آسانی به نظر نمی رسد زیرا امروزه در نسل جدید ضدآفتاب ها، برندهای مختلف و متنوعی عرضه می شود که یک شرکت مدعی است در ضدآفتاب تولیدی خود از فناوری هلیوپلکس (Helioplex) استفاده کرده و دیگری ادعا می کند که دارای SPF بسیار بالایی است و الی آخر.
همچون ضدآفتاب ها دارای رده ها و تقسیم بندهای مختلفی هستند که هر یک کارکرد و اثر خاص خود را دارد.
با توجه به این گزینه های مختلف و البته سردرگم کننده، انتخاب یک ضدآفتاب خوب که با پوست شما سازگاری داشته باشد، به اطلاعات خاصی نیاز دارد.
میزان محافظت از پوست در برابر UVA در ضدآفتاب ها درج نمی شود اما گزینه دیگری که در اختیار شما قرار دارد، توجه به اجزای تشکیل دهنده کرم است.
بنا به توصیه کارشناسان، مواد تشکیل دهنده ضدآفتاب باید شامل فیلترهای فیزیکی و شیمیایی باشد.
بعضی از مواد تشکیل دهنده ضدآفتاب ها عبارتند از:
نگهدارندهها
برای جلوگیری از رشد باکتری در لوازم آرایشی، استفاده از مواد نگهدارنده در آنها لازم است. استفاده از روغنهای ضروری و یا پارابنها (اتیلها، پروپیلها، بوتیلها)، بلامانع میباشد. پارابنها مواد غیر سمی هستند که توسط، مقامات نظارتی، تأیید شدهاند. امولسیفایر که موجب مخلوط صاف و قوام کرمها میشوند؛ همچون اسید لینولئیک Humectants روغنها و چربیهایی هستند که به طور معمول استفاده میشوند؛ همچون گلیسیرین و گلیکول که همچون یک مرطوب کننده عمل میکنند و مانع از دست رفتن آب پوست میشوند و از خشک شدن آن پیشگیری میکنند.
سیلیکون
بافت کرم را نرم و یکدست و کاربرد آنرا برای مصرف کننده آسانتر میکند. گاهی اوقات برای حفاظت پوست از آفتاب، به کرمها، مواد ضد آفتاب همچون دیاکسید تیتانیوم و اکسید روی و یا متوکسی سینامیت Methoxy cinnramaate octyle اضافه میشود. علاوه بر این مواد، گاهی برای مراقبت بیشتر پوست، مواد خاص در مقادیر کوچک به محصول اضافه میگردد؛ مثل AHA که خاصیت ضد پیری دارد.
در فهرست زیر به برخی از این مواد خاص اشاره شده که البته خاصیت بعضی از آنها اثبات نشده است:
آلفاهیدروکسی اسید
آلفاهیدروکسی و یا اسید میوه شامل اسید سیتریک از اسید میوه و اسید مالیک سیب و اسید لاکتیک شیر میشود. این سه گروه در ترکیب با یکدیگر آلفاهیدروکسی اسید را تشکیل میدهند.
اسید گلیکولیک
اسید حاصل از نیشکر است که اغلب برای AHA استفاده میشود.AHA ، انقلابی در محصولات مراقبت از پوست به وجود آورد که خواص آن تقریبا از دوران رومیها شناخته شده بود و اولین مقاله علمی در مورد آن در سال 1974 به چاپ رسید. در مقدار کم ممکن است موجب کمی سوزش شوند و در مقادیر بالا در موارد زیر موثر خواهند بود: کاهش علائم آشکار پیری درمان آکنه افزایش رنگدانههای پوستی مقادیر قوی AHA فقط باید توسط متخصصان و سالنهای زیبایی استفاده شود. آنها باید تحت نظر متخصص و همراه با کرم ضد آفتاب استفاده گردند.
اسیدهای آمینه
اسیدهای آمینه موجب ساخت پروتئین میشوند که در مو و پوست انسان وجود دارند. شرکتهایی که ادعا میکنند محصولات پروتئینی آنها از طریق پوست جذب بدن میشود. این ادعا به لحاظ علمی اثبات نشده است.
آنتیاکسیدانها
رادیکالهای آزاد موجود در بدن به سلولهای بدن آسیب میرسانند و علل بسیاری از بیمارها هستند. این رادیکالها روی پوست نیز تاثیر منفی گذاشته و موجب چین و چروک و پیری پوست میشوند. آنتیاکسیدانها میتوانند فعالیتهای رادیکالهای آزاد را کاهش دهند و به بدن کمک کنند تا سلولهای آسیبدیده را ترمیم کند. بسیاری از میوهها و محصولات طبیعی حاوی آنتیاکسیدان هستند، مثل توتفرنگی، انگور، آلبالو و … امروزه بسیاری از تولیدکنندگان در محصولات آرایشی خود از عصاره هسته انگور و یا ویتامین C,A و E استفاده میکنند؛ ولی در حال حاضر مدرک قطعی وجود ندارد که اثبات کند آنتیاکسیدان موجود در کرمها نیز میتواند موثر واقع شود.
اسید اسکوربیک
نام شیمیایی مولکول ویتامینC است که به نامهای فسفات منیزیم نیز شناخته شده است. از آنجایی که این ویتامین ناپایدار اما تحریک کننده پوست است، در بسیاری از محصولات آرایشی به کار میرود. ویتامین C نوعی آنتیاکسیدان است که میتواند رنگ پوست را روشن کند و امروزه یکی از محبوبترین ترکیبات در محصولات بهداشتی و آرایشی است.
اسید بتاهیدروکسی(BHA)
رایجترین اسید سالیسیلیک و از عوامل ضد التهابی و لایهبرداری است و به همین دلیل در درمان لک و جوش صورت بسیار مفید میباشد؛ اما توجه داشته باشید که استفاده مکرر میتواند موجب واکنش و حساسیت پوستی شود.
سرامیدها
این ماده که به صورت طبیعی در پوست یافت میشود، به حفظ رطوبت پوست کمک میکند. سرامید مصنوعی، امروزه یکی از موادی است که گفته میشود میتواند نشانههای پیری را به تاخیر بیندازد. ممکن است این ادعا در آیندهای بسیار نزدیک به اثبات برسد.
کوآنزیم Q10
این کوآنزیم که به طور طبیعی در پوست وجود دارد، یک آنتیاکسیدان و عامل ضد باکتری است که با افزایش سن مقدار آن کاهش مییابد و موجب پیری پوست میشود. تاکنون ادعاهای تولید Q10 در کرمها و لوسیونها بیاساس بوده است و هنوز دانشمندان موفق به تولید آن به طور مصنوعی نشدهاند. Idebenone نوع ضعیفتری از این آنزیم و در واقع قویترین آنتیاکسیدانی است که دانشمندان موفق به تولید آن شدهاند که در کاهش پیری پوست موثر است و توسط Allergan (تولید کننده بوتاکس) تولید میشود.
کلاژن
از آنجا که کلاژن مولکولی بسیار بزرگ است، نمیتواند مستقیما جذب پوست شود و فقط روی سطح پوست باقی میماند و خاصیت بسیار کمی خواهد داشت.
چای سبز
یک عنصر محبوب است که امروزه در بسیاری از محصولات آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد. چای سبز حاوی پلی فنل و نوعی آنتیاکسیدان است که خواص ضد التهابی دارد؛ به همین دلیل قرار دادن کیسههای چای سبز (البته سرد) روی چشم، تورم آن را کاهش میدهد.
اسید هیالورونیک
پروتئین بسیار ضروری است که در پوست یافت میشود و خواص مرطوب کنندگی بسیار قوی دارد و میتواند بیش از 100 برابر وزن خودش آب جذب کند؛ ولی حتما باید با غلظت صحیح مورد استفاده قرار گیرد.
بعضی از ضدآفتابها دارای مواد معطر، رنگی، نگهدارنده یا دیگر اجزایی هستند که ممکن است برای بعضی افراد حساسیت پوستی ایجاد کند. چنانچه سابقه هر نوع حساسیت یا آلرژی (دارویی، فصلی، غذایی و...) را دارید، حتما قبل از استفاده از ضدآفتاب با پزشک خود مشورت کنید. برچسب و دفترچه راهنمای محصولات را حتما با دقت بخوانید. اگر پوستتان حساس است، ضدآفتابی بخرید که مواد حساسیتزای اینچنینی نداشته باشد یا به طور مشخص برای پوستهای حساس تهیه شده باشد.
کرم ضد آفتاب بچه ها برای پوست حساس نوزادان و کودکان است که به راحتی توسط مواد شیمیایی موجود در کرمهای ضد آفتاب بزرگسالان تحریک می شود بنابر این در کودکان از کرمهای ضد آفتاب دارای پارا آمینو بنزوئیک اسید ( PABA ) و بنزوفنون ها مانند ( dioxybenzone, oxybenzone, or sulisobenzone ) اجتناب کنید کرمهای ضد آفتاب با درجه کمتر در کودکان مناسب است کرمهای ضد آفتاب دارای دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی باشد .
برای بچه های 6 ماهه یا بزرگتر کرم های ضد آفتاب طراحی شده است برای کودکان ضد آفتاب با SPF 15 یا بالاتر مناسب است آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که نوزادان زیر 6 ماه به دور از آفتاب نگه داشته شوند و از ضد آفتاب برای آنها استفاده نشود.
برای افرادی که پوست حساس مانند روزاسه دارند ممکن است کرم های ضد آفتاب طراحی شده برای کودکان مناسب باشد که در آنها از دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی به جای مواد شیمیایی مانند PABA پارا آمینو بنزوئیک اسید، dioxybenzone, oxybenzoner, sulisobenzone استفاده شود. اگر شما سوزش پوست یا آلرژی دارید از کرمهای ضد آفتاب دارای الکل، عطرها و یا مواد نگهدارنده اجتناب کنید.